Tìm hiểu quy trình pháp lý giải quyết nợ trong doanh nghiệp

Quy trình pháp lý giải quyết nợ trong doanh nghiệp là một chuỗi các bước theo quy định của pháp luật nhằm thu hồi nợ hoặc xử lý các khoản nợ không trả được. Tùy vào từng trường hợp (nợ xấu, nợ quá hạn, tranh chấp hợp đồng…), doanh nghiệp có thể lựa chọn các biện pháp phù hợp. Dưới đây là quy trình pháp lý cơ bản để giải quyết nợ trong doanh nghiệp tại Việt Nam:

1. Giai đoạn tiền tố tụng (thỏa thuận & thương lượng)

Đây là giai đoạn đầu tiên mà doanh nghiệp chủ nợ và con nợ tự thương lượng giải quyết.

• Gửi công văn yêu cầu thanh toán: Doanh nghiệp gửi văn bản yêu cầu trả nợ, có thể kèm theo hồ sơ chứng minh khoản nợ (hợp đồng, hóa đơn, biên bản nghiệm thu…).

• Thương lượng: Hai bên trao đổi để đi đến thỏa thuận (gia hạn, giảm lãi, trả góp…).

• Lập biên bản/thoả thuận thanh toán nợ mới (nếu đạt được).

Nếu con nợ không hợp tác hoặc cố tình chây ì, doanh nghiệp có thể chuyển sang bước pháp lý tiếp theo.

2. Khởi kiện tại Tòa án (tố tụng dân sự/thương mại)

Nếu không thể thương lượng, doanh nghiệp có thể khởi kiện tại tòa án có thẩm quyền.

• Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện:
  • Đơn khởi kiện.

  • Giấy tờ pháp lý của doanh nghiệp (giấy đăng ký kinh doanh).

  • Hợp đồng, biên bản giao hàng, hóa đơn, chứng từ thanh toán…

  • Thông báo yêu cầu thanh toán (nếu có).

• Nộp đơn tại Tòa án có thẩm quyền:
  • Tòa án nhân dân cấp huyện hoặc tỉnh tùy giá trị tranh chấp.

• Tòa án thụ lý và xét xử:
  • Hòa giải bắt buộc.

  • Xét xử sơ thẩm (nếu không hòa giải thành).

  • Có thể kháng cáo nếu không đồng ý bản án sơ thẩm.

3. Thi hành án dân sự

Nếu bản án có hiệu lực nhưng con nợ không tự nguyện thi hành, doanh nghiệp có thể yêu cầu cơ quan Thi hành án dân sự.

• Nộp đơn yêu cầu thi hành án kèm bản án, quyết định đã có hiệu lực.

• Cơ quan thi hành án tiến hành xác minh tài sản của con nợ.

• Kê biên, phát mãi tài sản để thu hồi nợ.

4. Trường hợp con nợ mất khả năng thanh toán (phá sản)

Nếu doanh nghiệp con nợ mất khả năng trả nợ, chủ nợ có thể yêu cầu mở thủ tục phá sản theo Luật Phá sản:

• Nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản tại Tòa án.

• Tòa án tiến hành các bước:
  • Thông báo phá sản.

  • Thành lập tổ quản lý tài sản.

  • Xác định nghĩa vụ, phân chia tài sản còn lại theo thứ tự ưu tiên.

5. Biện pháp khác (nếu phù hợp)

• Trọng tài thương mại: Nếu trong hợp đồng có điều khoản trọng tài, các bên có thể khởi kiện tại trung tâm trọng tài (VIAC…).

• Yêu cầu khởi tố hình sự (trong trường hợp có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản).

Gợi ý thực tế:

• Luật sư doanh nghiệp: Nên có luật sư tư vấn để chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, đánh giá khả năng thu hồi và chọn hướng đi phù hợp.

• Thẩm định khả năng tài chính con nợ: Trước khi khởi kiện để đánh giá cơ hội thu hồi thực tế.

Bạn muốn mình cụ thể hóa quy trình này cho doanh nghiệp nào, hay tình huống nợ cụ thể không? Mình có thể giúp bạn vạch kế hoạch xử lý hoặc hỗ trợ chuẩn bị mẫu hồ sơ.