Lãi Suất Tái Chiết Khấu Là Gì? Vai Trò? Cách Tính?

Lãi suất tái chiết khấu là một khái niệm quan trọng trong chính sách tiền tệ và nghiệp vụ ngân hàng trung ương. Dưới đây là phần giải thích chi tiết:

1. Khái niệm lãi suất tái chiết khấu

Lãi suất tái chiết khấu là mức lãi suất mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) áp dụng khi tái chiết khấu các giấy tờ có giá ngắn hạn (như hối phiếu, thương phiếu, trái phiếu ngắn hạn…) cho các ngân hàng thương mại (NHTM).

➡️ Nói cách khác:
Đây là giá phải trả của NHTM khi vay vốn ngắn hạn từ NHNN thông qua việc bán lại (chiết khấu lại) các giấy tờ có giá mà họ đang nắm giữ.

2. Vai trò của lãi suất tái chiết khấu

a. Công cụ điều hành chính sách tiền tệ

NHNN dùng lãi suất tái chiết khấu để kiểm soát lượng tiền cung ứng trong nền kinh tế:

• Tăng lãi suất tái chiết khấu → NHTM vay NHNN tốn kém hơn → giảm khả năng mở rộng tín dụng → giảm cung tiền, hạn chế lạm phát.

• Giảm lãi suất tái chiết khấu → NHTM dễ vay hơn → tăng cung tiền, kích thích tăng trưởng kinh tế.

b. Tín hiệu chính sách

Lãi suất tái chiết khấu thể hiện định hướng chính sách tiền tệ của NHNN (thắt chặt hay nới lỏng).

c. Cung cấp thanh khoản cho ngân hàng

Khi NHTM thiếu hụt tạm thời về thanh khoản, họ có thể đem các giấy tờ có giá đến NHNN để tái chiết khấu → bổ sung vốn ngắn hạn.

3. Cách tính lãi suất tái chiết khấu

Khi NHNN tái chiết khấu một giấy tờ có giá, giá trị nhận được (tiền thực nhận) được tính như sau:

Giaˊtrịthựcnhận=Mệnhgiaˊ−(Mệnhgiaˊ×La~isua^ˊttaˊichie^ˊtkha^ˊu×Thờigiancoˋnlại/360)

Hoặc:

Tie^ˋnla~itaˊichie^ˊtkha^ˊu=Mệnhgiaˊ×La~isua^ˊttaˊichie^ˊtkha^ˊu×Thờigiancoˋnlại/360

Trong đó:

• Mệnh giá: giá trị danh nghĩa của giấy tờ có giá.

• Thời gian còn lại: số ngày còn lại đến ngày đáo hạn.

• Lãi suất tái chiết khấu: tỷ lệ phần trăm do NHNN quy định (%/năm).

4. Ví dụ minh họa

Một ngân hàng thương mại có một thương phiếu mệnh giá 1 tỷ đồng, còn 90 ngày mới đáo hạn. NHNN quy định lãi suất tái chiết khấu là 4%/năm.

Tiền lãi tái chiết khấu:

1.000.000.000×4%×90360=10.000.000 đoˆˋng1.000.000.000 × 4\% × \frac{90}{360} = 10.000.000 \text{ đồng}1.000.000.000×4%×36090​=10.000.000 đoˆˋng

➡️ Số tiền ngân hàng nhận được từ NHNN:

1.000.000.000−10.000.000=990.000.000 đoˆˋng1.000.000.000 – 10.000.000 = 990.000.000 \text{ đồng}1.000.000.000−10.000.000=990.000.000 đoˆˋng

5. Phân biệt lãi suất tái chiết khấu và lãi suất tái cấp vốn